Thái Nguyên là vùng chè trọng điểm của cả nước với diện tích trên 22.000 ha. Sản lượng hàng năm đạt trên 200.000 tấn chè búp tươi nguyên liệu. Toàn tỉnh đã phát triển trên 15 mô hình trồng chè theo quy trình VietGAP, 1 mô hình UTZ, 1 mô hình Biocer International chủ yếu là của các hợp tác xã (HTX) và hội viên hiệp hội làng nghề.

Ông Phan Bá Trường – Phó giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên cho biết: Thái Nguyên hiện có 134 làng nghề truyền thống đã được công nhận, trong đó có 129 làng nghề chế biến chè và hầu hết nằm ở các vùng chè trọng điểm của tỉnh. Một số làng nghề chế biến chè đang sử dụng chung nhãn hiệu tập thể như: Chè Thái Nguyên, chè Trại Cài, chè La Bằng, chè Vô Tranh, chè Tức Tranh.

Từ nhiều năm qua, Thái Nguyên đã rất chú trọng xây dựng và phát triển thương hiệu chè Thái Nguyên. Hiện Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã cấp 8 nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm chè của tỉnh như: Chè Thái Nguyên, chè Tân Cương, chè Tức Tranh, chè xóm 5 thị trấn sông Cầu…. Riêng nhãn hiệu chè Thái Nguyên năm 2014 đã được bảo hộ tại Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan, góp phần đưa chè Thái Nguyên trở thành một thương hiệu nổi tiếng.

Việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho sản phẩm đã giúp chè Thái Nguyên nâng cao sức cạnh tranh, đặc biệt giá trị kinh tế tăng từ 30-50% so với trước khi được bảo hộ, đồng thời góp phần ngăn chặn nạn hàng giả hàng nhái trên thị trường.

Đáng nói, Thái Nguyên đã thực hiện rất tốt công tác thông tin tuyên truyền và nhận được sự đồng thuận của người dân tại các làng nghề trong việc hướng tới sản xuất chè an toàn, xây dựng và bảo vệ thương hiệu chè Thái Nguyên. Nói về điều này, ông Tô Văn Khiêm – Tổ trưởng Tổ hợp tác sản xuất chè an toàn xóm Tân Thái (tổ hợp tác), xã Tức Tranh, huyện Phú Lương cho biết: Tổ hợp tác hiện có 13 thành viên với 8 ha diện tích được trồng và chế biến theo chuỗi thực phẩm an toàn, sản lượng hàng năm đạt từ 15-20 tấn chè búp khô. Sau nhiều năm kiên trì trồng và chế biến chè theo tiêu chuẩn VietGAP, sản phẩm của tổ hợp tác có giá thành cao hơn hẳn sản phẩm được sản xuất thông thường trên địa bàn xã, huyện. Điều đó đã tạo sức hút đáng kể với các hộ dân chưa tham gia vào tổ hợp tác. “ Chúng tôi mới nhận được thêm 3 đơn xin tham gia của các hộ dân trên địa bàn xóm. Sau quá trình thử thách 2 năm, áp dụng đủ quy trình sản xuất an toàn, mẫu đất, nước, chè được kiểm nghiệm đủ tiêu chuẩn mới được tham gia vào tổ hợp tác”, ông Tô Văn Khiêm chia sẻ.

Chè Thái Nguyên là ví dụ tiêu biểu trong việc xây dựng thương hiệu làng nghề của tỉnh Thái Nguyên. Với số lượng áp đảo 129/134 làng nghề truyền thống đã được công nhận, các làng nghề trồng và chế biến chè có nhiều thuận lợi trong việc phát triển thương hiệu.

Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên còn có các làng nghề, ngành nghề đa dạng như: Bánh chưng, bún, miến, tương, hoa đào…. Những năm qua, tỉnh cũng đã dành nhiều nguồn lực hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu cho các làng nghề này.

Cụ thể, thông qua nguồn vốn khuyến công, xúc tiến thương mại, tỉnh đã tổ chức đào tạo nghề ngắn hạn cho 2.000 lao động với kinh phí 1,96 tỷ đồng; tổ chức định kỳ 2-3 hội chợ triển lãm, 4-5 phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn; triển khai đề án nhân rộng 7 làng nghề điểm cho nhân dân các làng nghề chế biến chè…. Trong công tác hỗ trợ xây dựng thương hiệu, tỉnh đã xây dựng 34 trang web, cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho 5 cơ sở, đăng ký nhãn mác cho 3 đơn vị….

Để tiếp tục đồng hành cùng các làng nghề xây dựng và phát triển thương hiệu, ông Phan Bá Trường cũng cho biết: Tỉnh sẽ thành lập các hợp tác xã làng nghề tại địa phương đại diện đứng ra làm đầu mối thu mua sản phẩm, giao thương với bên ngoài nhằm liên kết các hộ sản xuất trong làng nghề xây dựng một nhãn hiệu chung. Xử lý nghiêm những hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Hoàn thiện các quy hoạch, định hướng phát triển làng nghề. Tăng cường công tác đào tạo nghề, bồi dưỡng kiến thức cho các hộ kinh doanh. Hỗ trợ làng nghề xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu sản phẩm, thị trường, vốn. Nâng cao hoạt động khuyến công, hỗ trợ đổi mới trang thiết bị, công nghệ sản xuất nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Hỗ trợ làng nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tham gia triển lãm, hội chợ để quảng bá sản phẩm.

Riêng với sản phẩm chè, ông Bùi Quang Huân – Chủ tịch Hiệp hội làng nghề tỉnh Thái Nguyên kiến nghị: Các cấp các ngành cần quan tâm hơn nữa đến công tác hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu; tăng cường phổ biến chính sách của Nhà nước về phát triển thương hiệu, hướng dẫn và đăng ký bảo hộ thương hiệu “chè Thái Nguyên”. Tổ chức tập huấn về xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm tại cơ sở giúp các hộ gia đình, làng nghề nhận thức được lợi ích từ việc xây dựng và phát triển thương hiệu.

Gắn việc xây dựng và phát triển thương hiệu với chỉ dẫn địa lý và việc thực hiện các quy trình sản xuất chè an toàn vệ sinh thực phẩm, hữu cơ, có chứng nhận xuất xứ; thực hiện đúng quy trình về ghi đầy đủ thông tin sản phẩm trên bao bì, đăng ký đầy đủ mã số mã vạch.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại qua các kênh thông tin điện tử, hội chợ, kết nối thị trường trong và ngoài nước. Xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chè của các làng nghề theo quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành nghề của tỉnh. Xây dựng và ban hành các văn bản pháp quy về việc quản lý và sử dụng nhãn hiệu chè Thái Nguyên. Nâng cao năng lực thực thi quyền sở hữu trí tuệ với nhãn hiệu chè Thái Nguyên thông qua việc kiểm tra, kiểm soát thực hiện quy định và xử lý các hành vi xâm phạm…